Fonksiyonel besin dediğimizde en önemli özellik doğal olarak bu bileşenin var olmasıdır. Faydalanabilmek için mutlaka günlük beslenme düzeni içerisindeki yerlerini almalıdırlar. İçerdikleri aktif bileşenler ile sağlığı geliştiren, hastalık riskini azalttığı bilimsel olarak kanıtlanan bu besinleri fonksiyonel besinler olarak tanımlamaktayız. Fonksiyonel besinler, ilaç yerine kullanılamaz ancak tedaviyi destekleyici olarak etki göstermektedirler. Fonksiyonel besinler doğal olabileceği gibi bazı besinlerin biyo-yararlılığı arttırılarak da fonksiyonel besinler üretilmektedir. Fonksiyonel besinlerle ilgili çalışmalar, 1996 yılından beri ILSI (International Life Science Institute)’ nin koordinatörlüğünde “Avrupa’da Fonksiyonel Besin Bilimi (FUFOSE)” projesi çerçevesinde yürütülmektedir.
Fonksiyonel besinlerden bazıları;
- Enginar (silymarin)
- Portakal (hesperidin, tangeritin)
- Soğan, sarımsak (diallil disülfit)
- Domates (likopen)
- Havuç (betakaroten)
- Çay (kateşin)
- Kırmızı üzüm (resveratrol)
- Kırmızıbiber (kapsaisin)
- Üzümsü meyveler (antosiyanidin)
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler (lutein, zeaksantin)
- Nar (ellagik asit)
- Elma (phloretin)
- Brokoli (sulforapan)
- Lahana (indol)
- Karnabahar (izotiyosiyanat)
- Soya (genistein)
Faydaları-Vücuttaki etkileri;
- Kalp damar hastalıkları, diyabet, Alzheimer riskini azaltır.
- Kanserden koruyucu etki gösterir.
- Vücutta oluşan oksidatif stresi azaltır.
- Anti inflamatuar etkilidir.
- Detoksifikasyon (toksinleri vücuttan uzaklaştırıcı) etkisi vardır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Bazı fonksiyonel besinlerin sağlık için önerilen günlük ortalama tüketim düzeyleri;
– Yeşil çay; mide, özafagus, kolon, meme ve sindirim sistemi kanseri riskinde azalma sağlıyor. Günde 4-6 fincan öneriliyor.
-Soya; LDL kolesterol (kötü huylu kolesterol) düzeyinde düşmesini sağlıyor. Günde 25 gram alımı öneriliyor. Günde 60 gram tüketilmesi halinde ise menopoz semptomlarında azalma sağladığı kanıtlanmış.
-Sarımsak; kan basıncını ve kolesterol düzeyinde düşürüyor. Günde 1 diş sarımsak rendelenmiş olarak alımı öneriliyor.
-Sebze ve meyveler; kolon, meme, prostat gibi kanser türlerinin azalmasını sağlıyor ayrıca kalp- damar hastalıklarından korucu etki gösteriyor. Günde 5-9 porsiyon tüketimi öneriliyor.
Beslenmenizde, fonksiyonel besinleri kullanarak sağlık düzeyinizi arttırabilirsiniz. Her zaman söylediğimiz gibi hiçbir besin tek başına mucizeler yaratmaz bu nedenle renkli ve çeşitli beslenmeyi sağlıklı beslenmenizin temel taşı olarak kabul etmelisiniz.
