Erken kararan ve soğuk hava, kalın montlar, eldiven ve bereler… Kış denilince aklınıza başka neler geliyor? İşte kış aylarının vazgeçilmez ikilileri;
Soğuklar başladı, tezgahlar kış meyve sebzeleriyle dolu… Mandalina, portakal, nar, sokaklarda kestane kokusu, evlerde sıcak salep, boza ve leblebi. Peki ne sıklıkla ve ne kadar tüketmeliyiz işte detayları…
SALEP ve TARÇIN
Salep’ e en çok tarçının yakıştığını söylemeye gerek yok herhalde. Salep’in orkide ailesinden bir bitkinin toprakaltı yumrularından elde edildiğini duyunca şaşırmıştım. Bu yumrular su veya sütle kaynatıldıktan sonra kurutularak toz haline getiriliyor, sonra su veya sütle birleşerek salep olarak karşımıza çıkıyor.
Salep barsak hareketlerini artırmaya yardımcıdır. Tabii sütle birleşince protein kaynağı haline geliyor, ancak içindeki şekeri düşündüğümüzde kontrollü tüketmekte fayda var. Çünkü 1 bardak salep, yaklaşık 200-220 kaloridir, bu kaloriyi yakmak için yaklaşık 45 dakika yürüyüşe ihtiyacınız var. En yakın arkadaşı tarçın da birlikte tüketildiğinde kan şekerinin dengelenmesini sağlıyor ve daha uzun süre tokluk sağlıyor.
BOZA ve LEBLEBİ
Boza ülkemizde genel olarak darı irmiği, şeker ve sudan yapılır. Ancak farklı bölgelerde yulaf, buğday ve arpa da kullanılabiliyor. Tarihçesi oldukça eski, yayıldığı alansa çok geniştir. İlk olarak Orta Asya Türkleri tarafından 900’lü yıllarda yapılmaya başlandığı düşünülüyor. 17. yüzyılda İstanbul’da 300’den fazla boza dükkanının olduğu söyleniyor.
Eskiden kış aylarında sokaklarda ‘boza’ diye bağıran bozacılar olurdu ama artık daha çok pastane ve marketlerde paketlenmiş olarak her mevsim bulmak mümkün.
Bozanın mayalanması sırasında ürettiği laktik asidin hazmı kolaylaştırıcı etkisi var. İçindeki aktif mayalar sayesinde probiyotik özellik taşıyor. Süt yapıcı özelliği nedeniyle hamilelere ve vitamin kaynağı olarak sporculara tavsiye ediyoruz. Ancak bozanın kalorisi pek masum değil. Bir ufak bardak bozada yaklaşık 350-400 kalori var. Bir de ona çok yakışan leblebi var tabi, 1 avuç leblebinin de 1 dilim ekmek olduğunu unutmadan günlük beslenmenizde dengeleyerek ver verebilirsiniz.
SÜT ve ÇİKOLATA
Hava buz gibi soğuk, hafta sonu evde film seyrederken birden aklınıza düşüverir ve hayır demek çok zor olur. Sizi çok iyi anlıyorum, ancak dengeli bir yaşam için ne kadar kalori aldığınızı ve ne kadar yaktığınızı bilirseniz sorun yok.
Çikolata fazla oranda antioksidan içeriyor. Kakaoda bulunan flavonoidler’in atardamar sağlığı için olumlu etkileri bildiriliyor. National Institutes of Health tarafından yapılan bir araştırmaya göre yüksek oranda flavanol içeren bir kakao içeceğinin içilmesinden sonra kan dolaşımı yüksek bir seviyede iyileşme gösteriyor. Sıcak çikolatada bulunan flavonoidler, kan damarı duvarlarını serbest radikallerden koruduğu için sağlık açısından faydalıdır. Ancak tüketimine dikkat etmek gerekir.
1 bardak sıcak çikolata, 250 kaloridir ve genellikle eritilmiş çikolata veya toz kakao, sıcak süt veya su ve şekerle yapılıyor. Onun yerine haftada 1-2 kez ara öğünde bitter çikolata ve yanında sütlü bir kahve hem vicdanınızı hem de sizi mutlu edebilir.
