Bilge vücudunuza kulak verin
Akşam yemeğinizi yediniz hatta kendinizi hala tok hissediyorsunuz, evdeki herkes uyuyor ve siz güzel bir film izliyorsunuz. Buraya kadar her şey normal seyrinde gidiyor ancak bir anda canınız çikolata yemek istedi. Bütün hafta oldukça sağlıklı beslendiğiniz veya tatlı yemekten kaçındığınız aklınıza geldi ancak bu durum isteğinizde bir değişiklik yaratmadı her geçen saniye çikolataya daha çok aşeriyorsunuz. Direnmeniz boşuna birkaç dakika sonra kendinizi elinizde bir paket çikolata ile film izlerken bulabilirsiniz ve çikolata paketinin sonuna geldiğinizde suçluluk, pişmanlık duymanız olasıdır.
Bazı uzmanlar yiyecek aşermelerinin “vücudun bilgeliğini” yansıttığına inanır; vücudun ihtiyaç duyduğu besin ögelerinin sinyalini verdiğiniz düşünürler. Örneğin; çikolataya aşermek vücudun daha fazla antioksidana ihtiyaç duyması olabilir. Bununla birlikte aslında bir kase dolusu kırmızı üzüm çikolataya oranla daha yüksek antioksidan sağlar ancak çoğumuz üzüm yerine çikolatayı tercih ederiz.
Aşermenin psikolojik mi fizyolojik mi olduğuna dair çok uzun zamandır araştırma yapılmakta ancak her iki durumunda etkili olabildiği görülmektedir. Örneğin; küçükken hasta olduğumuzda annemizin yapmış olduğu tavuk suyu çorba bizi iyileştirmeye yeter. Büyüyünce de hasta olduğumuzda psikolojik olarak anne eli değmiş tavuk suyuna çorbanın işe yaracağını düşünürüz. Her yiyeceğe aşerebiliriz ancak genelde bunlar pek de besleyici olmayan yiyeceklerdir ve bu durumlarda psikolojik faktörler muhtemelen fiziksel ihtiyaçlardan daha etkilidir.
Aşermeniz karşı konulamaz duruma gelip kaçamak yapıp kendinizi suçlu hissederseniz ne olur? Çok sıkı diyetler uygulamak veya diyetteyken bazı grupları kısıtlamak aşermenin pik yapmasına neden olur ve kendinizi kısır bir döngünün içinde bulabilirsiniz. Bazıları başarılı olabilir ancak genelde kaçınma daha da güçlü bir istekle sonlanır. Aşerilen yiyecek ciddi bir sağlık riski oluşturmadığı sürece (yüksek tansiyonu olan birinin tuzlu yiyecekler aşermesi gibi) bu isteği gidermenin ancak bunu ılımlı bir şekilde yapmak daha iyidir. Bazen yüksek kalorili ve yağlı yiyeceklerden minik miktarlarda tüketmek kendinizi kontrol etmenize yardımcı olabilir. Daha sağlıklı bir yaklaşım ise aşermeyi sezerek önceden tatmin etmektir. Örneğin bir kadın menstrüasyon öncesi her zaman tatlı aşeriyorsa bunu kan glikoz seviyelerini yükselten nişastalı besin tüketimini artırarak azaltabilir. Doğal şekerler açısından zengin olan meyvelerden tüketmek de tatlı ihtiyacını karşılayabilir.
Eğer çikolata aşeriyorsanız elinizin altında bitter çikolata bulundurun. Bitter çikolata içeriğinde bulunan fitokimyasallar kalp hastalıklarını önleyici etki gösterir. Çikolata paketlerindeki etiketlerini okumayı unutmayın kakao oranı yüksek olanları seçmeye özen gösterin.
Aşermeyle başa çıkmanın ipuçları;
- Yiyecek aşermeleri genelde kısa sürelidir 20 dakika dayanabilirseniz bu isteğinizin geçtiğini görebilirsiniz.
- Aşerme durumunda diğer alternatiflere yönelin. Cips yerine yağsız patlamış mısır olabilir. Sert ve gevrek bir şeyler mi canınız çekiyor o zaman meyve kurularını deneyin. Tatlı mı istiyorsunuz? Elmayı fırınlayıp üzerine tarçın eklemeye ne dersiniz.
- Ara öğünlerinizi planlayarak aşermeleri önleyebilirsiniz, çalışma masanızın çekmecesinde, arabanızda ve çantanızda mutlaka sağlıklı atıştırmalıklar taşıyın.
- Aşermelerinizi not edin. Örneğin günün hangi saatlerinde yiyeceklere aşeriyorsunuz, ne kadar uzun sürüyor ve nasıl başa çıkıyorsunuz? Aşermeleriniz hakkında notlar tutmak ilerideki günler için size ışık tutacaktır ve kontrol edilebilirliği sağlayacaktır.