Çocukları sağlıklı ve ölçülü beslenmeyle ilgili olarak eğitirken, onları bu konuda teşvik ederken, çocukların psikolojik durumlarına büyük bir özen gösterilmesi gerekir.Dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, çocuklarınızı daha az yemesi için teşvik ederken, “diyet” kelimesini kullanmaktan kaçınmanızdır. Araştırmalar, diyet yapmaları istenen çocukların, daha fazla yedikleri veya kötü beslenme alışkanlıkları geliştirdiklerini ortaya çıkartmıştır. (Aslında yetişkinler de genelde aynı davranışları sergiliyorlar).Çocukların beslenme eğitimlerinde diğer önemli bir nokta da, ne yemesi gerektiğini dikte etmek yerine, ailenizin beslenme seçimlerinden bahsederek, çocuklarınızı yönlendirin. Çocukların da,  yetişkinler gibi iştahlarının olduğu ya da olmadığı günler vardır. Evinizde çeşit olarak çok geniş yelpazede sağlıklı yiyecek bulundurun. Bu uygulama, çocuklarınızın sağlıklı yiyecek seçimi yapmayı öğrenmelerinde yardımcı olacaktır.

Sağlıklı ve ölçülü beslenme eğitiminde, çocuğunuza sudan mutlaka bahsetmeniz önemlidir.  Mümkün olduğu kadar altını çizerek, içecek olarak “su” seçmelerini öğretin, teşvik edin. Tatlandırılmış ve gazlı içeceklerin fazla tüketimi, çocuklarda obeziteyi artıran faktörlerdendir. Yine,  onları mahrum etmeden, ölçülü miktarda tüketmelerini de sağlayın.

Çocukların, yiyeceklerle cezalandırılmaları veya ödüllendirilmeleri de doğru mesajlar vermez. Özellikle bu yolla cezalandırılmaları, çocukların yeteri kadar yiyecek bulamayacakları konusunda endişelenmelerine yol açabilir. Meselâ, akşam yemeği yemeden yatmaya gönderilen çocuklar, aç kalacakları konusunda kaygı duyabilirler. Sonuç olarak da, her fırsat bulduklarında yemeye çalışabilirler.

SAĞLIKLI ATIŞTIRMALIKLAR MI? ABUR CUBURLAR MI?

Çocukları beslenme konusunda eğitmeye yardım eden diğer bir faktör de, atıştırmalıkları plânlamaktır. Sürekli atıştırmak, fazla yemeye yol açabilir. Ama ara öğün olarak yeneceklerin günün belirli saatlerinde yemek üzere plânlanması,  yemek zamanı çocukların iştahını etkilemeden, ölçülü ve sağlıklı beslenmenin bir parçası olabilir. Bu noktada önemli olan, atıştırmalıkların olabildiğince sağlıklı ve miktar konusunda ölçülü olmasıdır. (Okulda düzenlenen ve yaş günleri gibi sosyal aktivitelerde arada sırada karşılaşabilecekleri bazı yiyeceklerden mahrum etmemeye de dikkat ederek.)

Evinde abur cubur bulamayan çocukların en favori evleri, bunların bulunduğu evlerdir ve bu evleri de sık sık ziyaret etmeye bayılırlar. Ancak, ben aynı zamanda evinizi olabildiğince sağlıklı atıştırmalık seçenekleri ile doldurmanın da gerekli olduğunu hatırlatmak istiyorum. Çocuklarınız bu sağlıklı yiyecekleri başta protesto eteler de, sonraları bu yiyeceklere alışabilir, büyük bir keyifle tüketmeye başlayabilirler.

Günlük işler için çocuğunuzla birlikte koştururken, yanınızda bir paket atıştırmalık bulundurmaktan kaçının.  Çünkü bu çocuğunuza sıkıldığı, huysuzlandığı veya yoğun olduğu zaman bir şeyler yemeyi öğretir. İşte bu nedenledir ki, birçoğumuz ömür boyu bu alışkanlıkla savaşırız. Doğru olan, çocuklar daha küçükken bunların öğretilmesidir.

Yemeği ailenin mümkün olduğunca birlikte yemesi çok önemlidir. Birlikte yemenin kendisi, çocuklara sağlıklı beslenme modeli oluşturmaya fırsat verir. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarını gözlemlemelerine de şans tanır. Psikologlar,  ailenin birlikte yedikleri yemekler sırasında,  okulda ne olup bittiğinden, ya da işlerin nasıl gittiğinden değil, olumlu ve paylaşımcı, keyifli konularla ilgili sohbetleri tavsiye etmektedirler. Özellikle çocukların beslenme ile ilgili konularda sorunları varsa, sofrada çocukların sorgulanmadığı pozitif bir ortamda, ailecek yemek yemenin, çocuk beslenmesi ve ruh sağlığı üzerindeki etkisinin çok büyük olduğunu söylüyorlar. O zaman çocuk yemeğini çabucak bitirip, odasına kaçmaya da çalışmaz, Aynı zamanda, çocuğun stresle beslenme arasında bir bağlantı kurması da engellenmiş olur.

Yemek sırasında ailecek uygulayabileceğiniz bir doğru beslenme alışkanlığı da, yavaş yemektir. Bir çocuk, yavaş yediği zaman açlık ve tokluğu daha iyi fark eder.

MUTFAKTAKİ MİNİK YARDIMCILAR

Çocuklarınızı gıda alışverişi ve mutfakta birlikte yemek hazırlamaya dahil edin, ilgilenmelerini sağlayın. Küçük çocuklar yaptıklarınızı seyredebilir, bir şeyi karıştırmak veya masayı kurmak gibi küçük işlerde yardım edebilirler. Daha büyük çocuklara mesela yumurta kırmayı veya malzemeleri ölçmeyi öğretebilirsiniz. Bunlar çocuklara eğlenceli gelebilir ama aslında bu birlikte geçirilen zamanın başka önemli getirileri de vardır;

Anaokuluna giden çocuklar, malzemelerin nasıl bir araya getirildiğini görürler ve çok güzel bir yolla yardım etmeyi öğrenerek ve hissederek deneyim kazanmaya başlarlar.

Okul yaşındaki çocuklar, yemek yapmanın bazı basit yöntemlerini öğrenir okulda öğrendikleri matematik bilgilerini, malzemeleri ölçerken kullanabilirler.

Ayrıca, siz bu zamanı beslenme hakkında konuşmak ve kullandığınız malzemeleri neden kullandığınızı açıklamak için kullanabilirsiniz. Daha sonra sağlıklı yemeyi uygulamasının temelini atabilirsiniz.

Ergenlik çağındaki çocuklar, gerektiğinde kendilerine pişirebilmek için,  becerilerini gerçekleştirmekten hoşlanabilirler. Bu yaştaki çocuklar ayrıca, değişik mutfaklar denemeyi de sevebilirler.

Ebeveynlerin de bu mutfak birlikteliğinden kazanımları olur. Öncelikle, bu paylaştığınız çok kaliteli bir zamandır. Sonra sofraya birlikte oturmak ve hazırladıklarınızı yemenin keyfini çıkartmak…