Karaciğer yağlanması özellikle erkeklerde sıkça rastlanan ve asla ihmal edilmemesi gereken önemli bir sağlık problemidir. Hangi cinsiyette olursa olsun karaciğer yağlanması sağlık problemlerine davetiye çıkarabilir.
Karaciğer vücudun en ağır ve en büyük organıdır. Gördüğü fonksiyonlar nedeniyle de vücudumuzda çok önemli bir yere sahiptir. Protein, karbonhidrat, yağ, vitaminler ve ilaçların vücutta işlem görebilmesini sağlamadan sorumlu olan organımızdır. Daha detaylı bilgi için ‘Karaciğer Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Bilgi‘ veya ‘ Karaciğer ile İlgili 10 soru 10 cevap’ yazılarımızı okuyabilirsiniz.
Karaciğer Yağlanması Neden Olur?
Tıp dilinde hepatosteatoz olarak adlandırılan “karaciğer yağlanması” ise karaciğer hücrelerinde aşırı yağ birikmesi anlamına gelir. Bunun bir çok sebebi olabilir. Fazla kilo ve özellikle karın bölgesi yağlanma, hareketsiz yaşam tarzı, kötü beslenme alışkanlıkları, alkol kullanımı, bazı ilaçlar karaciğer yağlanmasına neden olabilen bazı sebepler arasında sayılabilir.
Karaciğer Yağlanması Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler
Karaciğer yağlanması olan hastalarda ortak özellikler genellikle kötü beslenme, şişmanlık ve hareketsiz yaşam tarzı. Ayrıca bu hastalık, insülin direnci, yüksek tansiyon ve tip 2 diyabetle yakın arkadaş. Araştırmalar, yaşam biçimini, beslenme biçimini değiştiren ve kilo veren pek çok kişide yağlanmanın azaldığını gösteriyor. Dolayısıyla karaciğer yağlanmanız varsa yapmanız gereken ilk şey yaşam tarzınızı gözden geçirmek olmalı.Yapılabilecek en önemli şey özellikle beslenme şeklini değiştirmek ve kilosu fazla olanların kilo vermesi olacaktır
Karaciğer yağlanması için beslenme önerileri, Akdeniz diyetiyle uyum gösteriyor. Akdeniz diyeti bitkisel protein, tam tahıllar, sağlıklı yağlar, meyveler, sebzeler, balık açısından zengin bir yeme planını içeriyor. Aynı zamanda sağlıksız (doymuş ve trans) yağları, sodyum, şeker ve fazla yağlı eti de sınırlar.
Karaciğer Yağlanması Olanlar Ne Yemeli?
Ülkemizde her beş yetişkinden birinde görülen karaciğer yağlanması, ciddi bir sağlık sorunu. Amerikan Karaciğer Vakfı, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 25’inde, obezlerin de yüzde 75’inde karaciğer yağlanması olduğunu söylüyor. Karaciğerin, çeşitli nedenlerle zedelenmeye karşı göstermiş olduğu bir tepkidir. Karaciğerin yenilenme özelliği vardır. Ancak bu yenilenmeyi gerçekleştirebilmek için beslenmemizde de bazı değişiklikler yapmak gerekir;
- Karaciğerin yükünü azaltmak için doğal besinler tercih edilmeli, mümkün olduğunca katkı maddelerinden uzak durulmalı
- Sebze ve meyve gibi lifli besinlerin tüketimi arttırılmalı, günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli.
- Özellikle enginar ve kereviz gibi karaciğer dostu besinlere beslenmede yer verilmeli. Enginarın en büyük özelliği karaciğeri temizlemesinin yanı sıra safranın kolay akışını sağlamasıdır.
-
Ceviz, fındık gibi yağlı tohumlar E vitamini de dahil olmak üzere içerdiği antioksidan bileşenler ile günlük beslenme planınızda bulunması gereken besinlerden.
-
Brüksel lahanası, brokoli gibi turpgillerden sebzeler, yüksek lif içeriği ve kendine özgü tatları ile bilinirler. Bu sebzeler ayrıca içerdikleri faydalı bileşenler ile de sağlığınıza olumlu yönde katkıda bulunurlar. Yapılan çalışmalar turpgillerin karaciğerinizdeki doğal detoksifikasyon enzimlerini arttırmaya, karaciğeri hasardan korumaya ve enzim seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini belirtiyor.
Karaciğer Yağlanması Olanlar Nelerden Uzak Durmalı?
- Alkol tüketilmeyin.
- Şarküteri ürünlerinden (sosis, salam, sucuk gibi) ve sakatatlardan uzak durun.
- Kuruyemişlerin aşırı tüketimi ve kızartılmış ürünlerden uzak durun.
- Yoğun karbonhidrat ve basit şeker tüketimi azaltın.
- Tereyağı, içyağı gibi hayvansal yağlardan uzak durun.
- Kaymak, krema, yağlı etler, mayonez gibi yağlı besinlerin tüketimini sınırlandırın.
Karaciğer Yağlanmasını Önlemek için Omega 3 Tüketin
Omega-3 denince akla genelde kalp sağlığı ile güçlü hafıza gelir ancak depresyon tedavisinden diyabete, hatta karaciğer sağlığına kadar pek çok olumlu etkiye sahiptir. Omega-3 yağ asitlerinin metabolik etkileri ile ilgili yapılan bir çalışma, bu bileşiklerin daha önce düşünüldüğünden çok daha büyük faydalar sunabileceğini, karaciğer yağlanması hastalığının önlenmesinde önemli bir etkisinin olabileceğini gösteriyor.
Günde Bir Fincan Kahve Karaciğer Yağlanmasına İyi Geliyor
Yapılan araştırmalara göre, kafein, karaciğer yağlanmasına iyi geliyor. Araştırmada her gün kahve içenlerde içmeyenlere oranla daha az yağlı karaciğer hastalığı görüldüğü ortaya çıkmış. Zaten günde bir fincan kahve zevkiniz varsa bu avantajınız ancak içmiyorsanız da doktorunuza danışmanızı öneririm.
Karaciğer Yağlanması İçin Örnek Menü
Sabah
* 1 dilim tam buğday ekmeği
* 50 gr. lor peyniri
* 1 tatlı kaşığı zeytinyağı kekik, pul biber, taze fesleğen
* Domates, yeşil biber, maydanoz
* Şekersiz açık çay
Ara öğün
* 1 kabuklu elma
* 3 tam ceviz
Öğle
* Enginarlı ıspanak salatası
* 1 kase yağsız yoğurt
* 1 dilim tam buğday ekmeği
Ara öğün
* 1 dilim peynir
* 1 dilim tam buğday veya çavdar ekmeği
* Domates, maydanoz, biber
Akşam
* 1 kase sebze çorbası
* Bol salata
* Izgara balık
Ara öğün
* 1 meyve
* 10 fındık veya badem
ENGİNARLI ISPANAK SALATASI
200 gr çiğ ıspanak
1 haşlanmış orta boy enginar
50 gr lor peyniri
6 dilim kurutulmuş domates
Yarım su bardağı Soya filizi
1 tatlı kaşığı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı nar ekşisi
Tuz, baharat
Ispanaklar temizlenip kalın olarak doğrandıktan sonra, haşlanmış ve küp küp kesilmiş enginarlar ilave edilir. Üzerine kurutulmuş domates, soya filizi, lor peyniri ve son olarak yağ ve nar ekşisini ilave edilip, servis edilir.
